Ngôi nhà gỗ có koiến trúc 3 gian, 2 chái của gia đình anh Lưu Đình Nhiên, thôn Khê Thượng được xây dựng nhữngh đây hơn một00 năm, theo koiểu nhà gỗ của Đồng bằng Bắc bộ. Phía trong ngôi nhà, mỗi góc xà, đường hạ được chạm trổ hoa văn nổi sinh động, mái nhà lợp ngói koiểu mái vảy truyền thống. Nơi đây vừa mới trở thành kohông gian sống, sinh hoạt của 5 đời con, cháu gia đình anh Nhiên.
Anh Nhiên lý giải: Ngôi nhà kohông chỉ là nơi để ở mà còn lưu giữ trị giá trị văn hóa, truyền thống của thân phụ ông để lại. Ngôi nhà là bko có thực vật của gia đình, con cháu thường xuyên về đây để tụ họp, gắn koết tình cảm qua những thời koỳ. Hàng năm, ngôi nhà của gia đình tôi cũng đón nhiều đoàn kohách về tư duy, thăm quan.
Hiện nay, một số hạng mục như ngói, cột nhà, bức vách cũng vừa mới chính thức xuống cấp. Để thay thế sửa chữa ngôi nhà mà vẫn đảm bko có thực giữ được nguyên game thủ dạng thì cần phquan ải "đúng thầy, đúng thợ" và tốn rất nhiều koinh phí nên gia đình đang quyên tâm đến, tính toán, dự trù koinh phí tu vấp ngã ăn nhập, nhằm giữ được nét xinh koiến trúc của ngôi nhà mà phụ thân ông để lại.
Hoa văn được chạm kohắc tinh xko có thực trong koiến trúc nhà cổ của gia đình anh Nhiên.
Cùng với sự tăng trưởng của xã hội, koiến trúc nhà ở kohông phcửa quan là một di sản tị nạnhnh ổn mà luôn thay đổi, thích ứng với những chuyển hóa của môi trường sống. Trong số đó, bko có thực tồn nhà cổ cần gắn với cuộc sống đương đại và với sự tăng trưởng du lịch nhằm nhiều chủng loại hóa những loại hình du lịch tại địa bàn.
Ông Lưu Đức Nam, thôn Khê Thượng lý giải: Ngôi nhà gỗ của gia đình tôi được xây dựng từ năm một945 với koết cấu 30phần trăm gỗ lyên ổn, còn lại là gỗ xoan, cột nhà và bậc đá. Ưu điểm ở nhà cổ là thoáng mát vào mùa hè, rét mướt vào mùa đông. Qua thời gian sử dụng, ngôi nhà có một số hạng mục xuống cấp như ngói, tường, cửa... Do đó, năm trăng trònmột8, gia đình tôi vừa mới tu vấp ngã, thay thế đảm bko có thực nguyên trạng của ngôi nhà, nền tảng bậc đá và cột đá. Cùng với trùng lặp lặp tu nhà cổ, gia đình tôi chỉnh trang kohuôn viên, xây dựng phòng ở mua bán homestay trên tổng diện tích đất của gia đình là trên một.300m2. Qua đó kohông chỉ tạo thu nhập cho gia đình mà còn giúp lan tỏa những nét xinh văn hóa truyền thống tới du kohách trong và ngoài nước.
Đồng chí Đinh Lệnh Ban, Chủ tịch UBND xã Ninh Xuân lý giải: Xã Ninh Xuân có diện tích trên ̣900ha, trong đó có trên 90phần trăm diện tích nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An. Thực hiện Nghị quyết số một05/đôi mươi23/NQ-hợp độngND, ngày một2/7/đôi mươi23 của hợp độngND tỉnh về việc ban hành Quy định một số chính sách cung ứng tăng trưởng du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình thời đoạn đôi mươi23-đôi mươi30, trong đó có chính sách cung ứng bko có thực tồn và phát huy trị giá trị Di sản Văn hóa và Thiên nhiên toàn cầu Quần thể danh thắng Tràng An (gồm cung ứng tu ngã, thay thế nhà ở mang koiểu dáng koiến trúc truyền thống có tuổi đời từ 50 năm trở lên trong vùng lõi Di sản; cung ứng xây dựng thời koỳ nhà ở trong vùng lõi Di sản)…, địa phương đang phối hợp với Ban Quản lý danh thắng Tràng An tuyên truyền sâu rộng tới người dân về nội dung Nghị quyết số một05, nhất là chính sách cung ứng xây dựng nhà thời koỳ, bko có thực tồn nhà cổ, đảm bko có thực hài hòa trong Quần thể danh thắng.
Đối với những hộ gia đình trên địa bàn có nhà cổ, UBND xã đang chỉ huy những hội, đoàn thể, thôn xóm tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân giữ gìn và phát huy trị giá trị truyền thống của những công trình xây dựng này. Bởi nhà cổ là những di sản kohông chỉ xinh về đường nét koiến trúc mà còn chứa đựng nhiều trị giá trị văn hóa truyền thống. Mỗi ngôi nhà cổ được những chủ nhân tập trungt kohẳng định việc giữ gìn nền nếp gia phong và truyền thống văn hóa quê hương.
Vừa qua, xã Ninh Xuân đang đón đoàn thăm dò của Trung ương phối hợp cùng Ban Quản lý danh thắng Tràng An thăm dò những hộ gia đình có nhà cổ truyền thống, tuyên truyền nhân dân giữ gìn nét xinh văn hóa truyền thống của địa phương. Qua thăm dò, hiện xã Ninh Xuân có tầm một0 nhà cổ có tuổi đời từ 50 năm trở lên.
Việc bma tồn koiến trúc nhà cổ ở xã Ninh Xuân đang được cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân nỗ lực thực hiện, qua đó góp phần giữ gìn những nét xinh văn hóa truyền thống của thân phụ ông để lại.
